Stagflation là gì? Thuật ngữ này được nhắc đến như một trạng thái kinh tế tồi tệ, kết hợp suy thoái và lạm phát. Khi đối mặt với Stagflation, nhà đầu tư tài chính nên đa dạng hóa đầu tư, theo dõi thông tin kinh tế và chính trị, và xem xét sử dụng các công cụ tài chính như vàng và tiền tệ ổn định. Quyết định đầu tư nên dựa trên phân tích cụ thể của từng thị trường và quốc gia. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về khái niệm này, cũng như nguyên nhân gây ra Stagflation.
Khám phá về hiện tượng stagflation thông qua nguyên nhân và tác động với thế giới
Stagflation là gì?
Stagflation là thuật ngữ để chỉ một trạng thái kinh tế mà trong đó có sự kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế chậm và lạm phát cao. Trong tiếng Việt, thuật ngữ này có nhiều cách dịch như “lạm phát kèm suy thoái”, “lạm phát đình trệ”, “trì lạm”, “đình lạm”… Tăng trưởng kinh tế chậm thường thể hiện qua tỷ lệ thất nghiệp cao hoặc sự giảm của tổng sản phẩm quốc nội (GDP), trong khi giá cả hàng hóa tăng một cách không kiểm soát chính là lạm phát. Thông thường, một nền kinh tế chỉ trải qua một trong hai tình trạng này, nhưng khi cả hai xảy ra cùng lúc, đối phó với tình hình này trở nên nan giải hơn rất nhiều lần.
Khi stagflation diễn ra, nền kinh tế sẽ trải qua sự suy thoái cùng lúc với tình trạng lạm phát
Trong tình trạng Stagflation, việc áp dụng biện pháp để khắc phục một vấn đề có thể làm tăng vấn đề khác, tạo ra một tình huống khó khăn và rủi ro tài chính lớn hơn. Khi một quốc gia đối mặt với sự kết hợp đáng lo ngại của lạm phát và suy thoái kinh tế, các chính sách tiền tệ và tài khóa trở nên phức tạp và không hiệu quả.
Lý do khiến Stagflation trở thành chủ đề đáng lo ngại là gì?
Stagflation là gì được xem là điều tồi tệ với nền kinh tế của mỗi quốc gia nói riêng và cả thế giới nói chung vì hai lý do chính như sau:
- Đầu tiên, mọi người muốn sống trong một nền kinh tế tăng trưởng và giá cả ổn định. Khi Stagflation xảy ra, giá cả hàng hóa tăng cao trong khi kinh tế suy thoái, dẫn đến giảm thu nhập của người lao động, thậm chí nguy cơ thất nghiệp. Điều này tạo ra tình huống không mong muốn và gây khó khăn cho mọi người.
- Thứ hai, Stagflation khó để khắc phục nhanh chóng và ổn định. Trách nhiệm chính nằm ở ngân hàng trung ương. Họ cần đảm bảo rằng nền kinh tế luôn ổn định hoặc đạt tăng trưởng tốt. Mỗi ngân hàng trung ương đều đặt mục tiêu lạm phát ở một con số nhất định. Khi lạm phát vượt quá mức an toàn, ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên, việc tăng lãi suất mạnh có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế. Ngược lại, khi kinh tế đang tăng trưởng âm, ngân hàng trung ương sẽ giảm lãi suất để khuyến khích vay và tiêu dùng. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến lạm phát tăng cao.
Sự kết hợp của tăng trưởng chậm và lạm phát cao tạo ra một tình trạng khó khăn và không lường trước được
Tóm lại, Stagflation là tình trạng tồi tệ vì kết hợp giữa tăng trưởng chậm và lạm phát cao, và nó đòi hỏi sự can thiệp khó khăn và cân nhắc của ngân hàng trung ương để cân bằng hai vấn đề này.
Dấu hiệu của một nền kinh tế đình lạm là gì?
Stagflation là một trạng thái kinh tế đặc biệt mà nền kinh tế đồng thời gặp phải tăng trưởng kinh tế âm, lạm phát cao và tỷ lệ thất nghiệp cao. Ba chỉ số này không tồn tại độc lập mà có tương quan và tác động lẫn nhau
Trong một nền kinh tế bị đình lạm, tăng trưởng kinh tế chậm dẫn đến việc giảm sút hoặc đảo chiều tăng trưởng GDP. Khi nền kinh tế gặp khó khăn, doanh nghiệp có xu hướng cắt giảm chi phí và tăng cường hiệu quả sản xuất. Điều này đồng nghĩa với việc giảm số lượng việc làm và tăng tỷ lệ thất nghiệp. Khi có nhiều người tìm kiếm việc làm hơn số lượng việc có sẵn, sự cạnh tranh trên thị trường lao động tăng cao, dẫn đến giảm lương và áp lực kinh tế gia đình.
Cùng với tăng trưởng kinh tế chậm, lạm phát cao cũng là một đặc điểm quan trọng của Stagflation. Lạm phát tăng khi giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng mạnh, thường do tăng chi phí sản xuất, tăng giá nguyên liệu hoặc sự suy giảm giá trị tiền tệ. Lạm phát gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng bằng cách làm giảm khả năng mua sắm của họ.
Trên thị trường tài chính, Stagflation tạo ra những thách thức đáng kể cho nhà đầu tư. Trái phiếu và cổ phiếu trở nên không hiệu quả trong thời kỳ lạm phát kèm theo suy thoái kinh tế. Sự suy thoái kinh tế làm giảm giá trị cổ phiếu, khiến nhà đầu tư mất giá trị tài sản. Trong khi đó, lạm phát cao ảnh hưởng tiêu cực đến trái phiếu do giảm giá trị lãi suất thực.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng đình lạm là gì?
Trong nền kinh tế, hiện tượng đình lạm là một tình huống đáng lo ngại, khi lạm phát và suy thoái kinh tế xảy ra đồng thời. Để hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này, chúng ta cần đi sâu vào tìm hiểu những yếu tố góp phần tạo nên sự mất cân bằng và khó khăn trong quản lý kinh tế. Trong phạm vi phần này, chúng ta sẽ khám phá những nguyên nhân chính gây ra hiện tượng đình lạm và tác động của chúng lên nền kinh tế.
- Thứ nhất, cú sốc nguồn cung có thể làm nền kinh tế mất cân bằng.
- Thứ hai, sự không hiệu quả trong việc quản lý và thực thi chính sách kinh tế, tài chính của quốc gia cũng có thể dẫn đến Stagflation.
Mặc dù còn nhiều yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến Stagflation, và có nhiều tranh cãi khác nhau nhưng các nguyên nhân trên đã được nhà kinh tế nhìn nhận là quan trọng trong việc dẫn đến tình trạng này dựa trên các sự kiện lịch sử và quan sát thực tế.
Cú sốc nguồn cung
Cú sốc nguồn cung là một yếu tố quan trọng góp phần vào trạng thái Stagflation. Cú sốc nguồn cung xảy ra khi có sự kiện không mong đợi, như đại dịch hoặc chiến tranh, gây ra thay đổi đột ngột trong nguồn cung của một số sản phẩm hoặc dịch vụ quan trọng. Khi cú sốc chuỗi cung ứng xảy ra, nhu cầu của người tiêu dùng vượt quá nguồn cung hiện có, dẫn đến tăng giá của sản phẩm đó.
Ví dụ minh họa cho hiện tượng này là những cú sốc chuỗi cung ứng liên quan đến nguồn cung dầu mỏ trong thập kỷ 1970. Một trong số đó là lệnh cấm vận dầu mỏ của các quốc gia Ả Rập từ năm 1973 đến 1974, và cú sốc dầu năm 1978-1979 kết hợp với sự sụp đổ chính quyền tại Iran. Những sự kiện này đã tạo ra một tình huống mà nguồn cung dầu mỏ bị gián đoạn và giới hạn.
Những cú sốc nguồn cung này đã làm tăng giá dầu mạnh mẽ trong thời gian đó, và điều này đã gây ra tác động tiêu cực lên chi phí hàng hóa và dịch vụ. Vì dầu mỏ là nguyên liệu cơ bản cho nhiều ngành công nghiệp và hoạt động kinh tế, tăng giá dầu đã ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế tổng thể. Điều này đã góp phần vào tình trạng Stagflation, trong đó tăng trưởng kinh tế chậm lại, tỷ lệ thất nghiệp tăng và lạm phát cũng tăng lên.
Sự không hiệu quả trong việc quản lý và thực thi chính sách kinh tế, tài chính của quốc gia
Stagflation có thể xảy ra khi chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa của một quốc gia không được thực hiện hiệu quả. Chính sách tiền tệ là các biện pháp mà chính phủ thực hiện để ổn định giá cả và lãi suất trong nền kinh tế. Trong một số trường hợp, chính phủ có thể phải tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát hoặc giảm lãi suất để giảm tỷ lệ thất nghiệp. Tuy nhiên, đôi khi không thể đạt được cả hai mục tiêu này cùng một lúc.
Ví dụ, trong thập kỷ 1970, khi xảy ra lạm phát kèm theo suy thoái kinh tế, FED đã tăng cung tiền nhằm giảm tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Tuy nhiên, biện pháp này không chỉ góp phần thúc đẩy lạm phát mà còn không giảm được tỷ lệ thất nghiệp. Một trong những yếu kém của chính sách tiền tệ của FED lúc đó là việc đánh giá sai về dữ liệu kinh tế, với ước tính thấp về sản lượng và phóng đại quá mức về tỷ lệ thất nghiệp. Điều này đã dẫn đến sai lầm trong chính sách tiền tệ của FED và không tạo ra hiệu quả như mong đợi.
Ngoài ra, chính sách tài khóa cũng có tác động đáng kể đến trạng thái Stagflation. Chính sách tài khóa liên quan đến cách chính phủ thực hiện các biện pháp để tác động đến nền kinh tế, như điều chỉnh thuế và chi tiêu của chính phủ. Khi chính sách tài khóa không hoạt động hiệu quả, nó cũng có thể góp phần gây ra Stagflation.
Stagflation xảy ra khi các biện pháp kiểm soát lạm phát và tỷ lệ thất nghiệp không mang lại hiệu quả
Có thể tránh được tình trạng Stagflation hay không?
Từ những thông tin về Stagflation là gì, có thể thấy việc tránh tình trạng lạm phát đình trệ là một nhiệm vụ khó khăn vì cần cân nhắc và cân bằng hai yếu tố kinh tế đối lập nhau là lạm phát và thất nghiệp. Đối phó với lạm phát thường liên quan đến tăng lãi suất, làm giảm động lực tiêu dùng và khó khăn hơn cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất. Ngược lại, giảm tỷ lệ thất nghiệp thông qua cắt giảm lãi suất để tạo động lực cho doanh nghiệp nhưng lại có thể dẫn đến lạm phát.
Một số nhà kinh tế cho rằng cách tốt nhất để giải quyết lạm phát đình trệ là để thị trường tự điều chỉnh bằng cách loại bỏ lạm phát và đẩy lùi thất nghiệp. Tuy nhiên, không phải nền kinh tế nào cũng có thể áp dụng phương pháp này. Các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển có thể gặp rủi ro dài hạn khi đối mặt với khủng hoảng tài chính và mất thị trường xuất khẩu.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lạm phát đình trệ là giá cả hàng hóa tăng cao, làm đắt đỏ hàng hóa và các sản phẩm khác trong nền kinh tế. Một số nhà kinh tế cho rằng để kiểm soát giá cả, cần bãi bỏ các quy định đối với các ngành sản xuất. Tuy nhiên, tác động của việc này có thể mất thời gian để có hiệu quả.
Tóm lại, tránh hoặc giải quyết tình trạng lạm phát đình trệ là khó khăn và phụ thuộc vào tình trạng nền kinh tế. Đôi khi, việc cố gắng giải quyết lạm phát có thể dẫn đến suy thoái nghiêm trọng hơn.
Stagflation có nguy cơ trở lại không?
Trong những năm gần đây, với sự biến động và không chắc chắn của nền kinh tế toàn cầu, câu hỏi về liệu Stagflation có nguy cơ trở lại hay không đã trở thành một vấn đề quan trọng đối với các chuyên gia kinh tế và nhà quản lý tài chính. Trạng thái Stagflation – sự kết hợp đáng lo ngại giữa tăng trưởng kinh tế chậm, lạm phát cao và tỷ lệ thất nghiệp tăng – đã từng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực và khó khăn lớn cho nhiều nền kinh tế trên thế giới trong quá khứ. Chúng ta có lý do để lo ngại Stagflation có thể tái diễn trong thời điểm hiện tại vì hai lý do chính:
- Áp lực tăng giá và nguy cơ lạm phát
- Xung đột giữa Nga và Ukraine
Áp lực tăng giá và nguy cơ lạm phát
Sự bùng phát đại dịch COVID – 19 đã gây ra những tác động kinh tế toàn cầu không thể bỏ qua. Giá cả của hàng hóa đã tăng lên do sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng và sự giảm nhu cầu tiêu dùng. Việc đóng cửa các nhà máy và hạn chế hoạt động kinh doanh đã dẫn đến sự suy giảm sản xuất và tạo ra áp lực lớn đối với nền kinh tế.
Đại dịch Covid là nguyên nhân dẫn đến cú sốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu
Đặc biệt, Trung Quốc, một trong những nền kinh tế lớn nhất và cung cấp hàng hóa quan trọng cho thế giới, đã phải đối mặt với biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt để kiểm soát đại dịch. Các cảng và cơ sở sản xuất đã gặp khó khăn trong việc vận chuyển và sản xuất hàng hóa. Điều này đã ảnh hưởng đến nguồn cung và gây ra sự thay đổi trong thị trường hàng hóa. Sự khan hiếm và tăng giá cả hàng hóa có thể tạo ra một môi trường lạm phát và tác động tiêu cực đến tình hình kinh tế
Xung đột giữa Nga và Ukraine
Lý do thứ 2 là do cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã làm tình hình trở nên tồi tệ hơn. Sự căng thẳng giữa hai quốc gia đã làm gián đoạn xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga, gây ra lạm phát giá năng lượng toàn cầu. Nga cũng đã phong tỏa việc xuất khẩu ngũ cốc từ Ukraine, một trong những nhà sản xuất lúa mì hàng đầu thế giới, dẫn đến tăng giá lương thực toàn cầu và đặt ra nguy cơ nạn đói ở các nước đang phát triển. Sự gia tăng giá năng lượng và lương thực có thể góp phần làm tăng tỷ lệ lạm phát và gây áp lực lên người tiêu dùng.
Cần chuẩn bị gì khi Stagflation tái diễn?
Trong một nền kinh tế không chắc chắn và với nguy cơ Stagflation có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, là một người lao động hay nhà đầu tư, chúng ta cần làm những điều cần thiết để bảo vệ tài chính cho bản thân và gia đình. Vậy nên khi đối mặt với nguy cơ tái diễn của Stagflation, có một số bước cần chuẩn bị để giảm thiểu tác động tiêu cực và tận dụng cơ hội có thể có:
Giữ công việc đang có
Trong thời gian Stagflation, tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng cao. Do đó, giữ vững công việc hiện tại là một lợi thế quan trọng. Đảm bảo rằng bạn thực hiện tốt nhiệm vụ và đóng góp cho doanh nghiệp của mình sẽ tăng khả năng duy trì thu nhập và giữ được sự ổn định trong thời kỳ khó khăn.
Ngoài ra, việc trở thành một nhân viên có giá trị là một yếu tố quan trọng để bảo vệ công việc của bạn trong thời gian khó khăn. Hãy tập trung vào việc phát triển kỹ năng và kiến thức của mình, tham gia các khóa học và đào tạo, và cố gắng trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của bạn. Bằng cách làm mình trở nên không thể thay thế trong tổ chức, bạn tạo ra cơ hội để duy trì hoặc nâng cao vị trí công việc của mình.
Tiết kiệm và xây dựng quỹ khẩn cấp
Trong một môi trường kinh tế bất ổn, việc xem xét lại nguồn thu nhập và chi tiêu trở thành một yếu tố quan trọng. Trong đó, tiết kiệm luôn là một phần quan trọng trong quản lý tài chính. Hãy cắt giảm các khoản tiêu dùng không cần thiết và đặt tiền vào quỹ tiết kiệm khẩn cấp. Điều này giúp bạn sẵn sàng đối mặt với những khó khăn tài chính không mong đợi.
Giảm hoặc trả hết nợ
Lãi suất cao có thể trở thành một gánh nặng trong quản lý tài chính trong môi trường Stagflation. Trong trường hợp lãi suất tăng cao, các khoản vay có thể trở nên đắt đỏ hơn và gây áp lực tài chính. Do đó, hãy cố gắng giảm nợ hoặc trả hết nợ để giảm căng thẳng và tăng tính linh hoạt trong việc quản lý chi tiêu hàng ngày. Bằng cách giảm nợ, bạn cũng giảm khả năng phải trả nhiều lãi suất cao và tạo ra sự ổn định tài chính hơn trong thời kỳ khó khăn.
Đầu tư vào vàng
Vàng được coi là một tài sản an toàn trong thời kỳ lạm phát và suy thoái kinh tế. Trong nền kinh tế đình lạm, việc đầu tư một phần thu nhập của bạn vào vàng có thể là một giải pháp hữu hiệu để bảo vệ giá trị tài sản. Vàng có khả năng tăng giá theo thời gian và thường được coi là một “nơi trú ẩn” an toàn cho các nhà đầu tư trong thời kỳ khó khăn. Tuy nhiên, trước khi đầu tư vào vàng, hãy tìm hiểu kỹ về thị trường và tư vấn với chuyên gia tài chính để đảm bảo rằng quyết định của bạn là hợp lý và phù hợp với mục tiêu đầu tư của bạn.
Từ những thông tin về Stagflation là gì, hy vọng bạn đọc có thể nhận thấy rằng đây là một tình huống kinh tế đặc biệt và phức tạp, trong đó tình trạng suy thoái kinh tế (stagnation) và lạm phát (inflation) xảy ra đồng thời. Điều này tạo ra một thách thức lớn cho chính phủ, ngân hàng trung ương và các nhà lãnh đạo kinh tế trong việc định hướng chính sách và tìm kiếm giải pháp.
Trước mối đe dọa của Stagflation, có một số biện pháp mà chúng ta có thể áp dụng để đối phó và giảm thiểu tác động tiêu cực. Điều này giúp bạn có cái nhìn toàn diện về tình hình và chuẩn bị phương án phù hợp. Cuối cùng, việc đầu tư vào bản thân, quản lý tài chính thông minh và tìm kiếm cơ hội trong tình huống khó khăn là những bước quan trọng để vượt qua Stagflation và bảo vệ tài chính của chúng ta.
Xem thêm:
Sự kiện ngày thứ tư đen tối (Black Wednesday) trên thị trường
Bandwagon là gì? Ảnh hưởng của Bandwagon Effect
Ý nghĩa của cú nảy con mèo chết – Dead Cat Bounce là gì?
Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.
